Twarzą w twarz

Dramat

Ingmar Bergman w swojej twórczości skupiał się na badaniu wnętrza psychiki człowieka w ekstremalnej sytuacji. Skupiał się na ludziach odizolowanych od świata zewnętrznego. Swoich bohaterów zamykał na „wyspie” – w relacjach rodzinnych, w państwach objętych stanem wyjątkowym.

Zamknięci w czterech ścianach, poddajemy próbie nasze więzi. Widzimy pod lupą relacje, które nam umykały w natłoku spraw. Przymusowa konfrontacja z drugim i sobą samym prowadzi do wglądu? Do szaleństwa? Zobaczymy się „jak w Zwierciadle”? Czy będziemy mieć odwagę, żeby stanąć, ze sobą i ostatecznym, twarzą w twarz?

Bergman jest Przewodnikiem po czasie „kwarantanny” – zamknięcia, izolacji, wglądu i konfrontacji. Przeprowadza nas przez proces przemiany. Intymny proces transformacji i przewartościowania.
I śmierci.

Coraz mocniej dociera do nas, że nastał czas śmierci. Śmierci, której nie sposób pojąć, opłakać, zrozumieć. Czy chcemy tego, czy nie, śmierć potrzebuje reprezentacji, po to jest sztuka – film, teatr, literatura, sztuki wizualne – żeby dzięki reprezentacji nie dopuścić do traumatycznego, niewyrażonego zapisu lęku.

Artysta wciąż poszukuje języka na oswojenie nieoswajalnego. Sztuka wciąż stara się wyprzedzić rzeczywistość. To powinność Sztuki. Próbować.

[Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski]

-------------------------------------------------------

Spektakl dla widzów od 18. roku życia.
W spektaklu wykorzystywane są głośna muzyka i dźwięki niskiej częstotliwości. Osoby wrażliwe na ten rodzaj dźwięku prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności.


--------------------------------------------------------


Tekst spektaklu opiera się na scenariuszu filmu Ingmara Bergmana „Twarzą w twarz” w tłumaczeniu Zygmunta Łanowskiego.

W adaptacji zamieszczono również fragmenty scenariuszy filmów: „Sonata jesienna” (tłum. Zygmunt Łanowski), „Szepty i krzyki” (tłum. Andrzej Asłanowicz), „Sarabanda” (tłum. Tadeusz Szczepański) i „Milczenie” (tłum. Stanisław Hebanowski).

więcej

Strach zżerać duszę

Dramat

„Szczęście nie zawsze jest radosne” – to motto filmu o historii miłosnej młodego imigranta i starszej sprzątaczki, który w latach siedemdziesiątych wywołał zamęt w Niemczech. W Polsce XXI wieku szczęście, dobrobyt i spokój cały czas stanowią synonim godnego życia, ale rzadko zadajemy sobie pytanie: czyim kosztem jest nam dobrze i wygodnie?

„Strach zżerać duszę” to tragikomiczna opowieść o społeczeństwie, które tak dobrze czuje się we własnym, zamkniętym gronie, że za wszelką cenę usunie z horyzontu wszystkich, którzy nie wpisują się w jednolity krajobraz. To także portret naszych uprzedzeń, które bywają kuriozalne i śmieszne, przesadzone i absurdalne. Być może w chwili, w której śmiejemy się ze społecznych tabu, śmiejemy się tak naprawdę z nas samych – i być może ten śmiech bywa oczyszczający.

więcej

Tęsknica

Dramat

Jest taka wieś, która nie istnieje. Domów już nie ma, bo zrównano je z ziemią. Miała powstać tu hałda, ale kopalnia zmieniła zdanie. Są za to mieszkańcy, choć żyją teraz gdzieś indziej. Dziś, po dwudziestu latach od zlikwidowania wsi, w czynie społecznym porządkują tereny byłych posesji, koszą trawy, zasiewają kwiaty łubinu, spotykają się na piknikach i potańcówkach, a każdego roku organizują huczny międzypokoleniowy zjazd, gdzie wybierają Miss i Mistera wioski.

Spektakl „Tęsknica” to fantazja zainspirowana rozmowami z byłymi mieszkańcami wsi Wigancice Żytawskie (woj. dolnośląskie, gmina Bogatynia), wysiedlonej w 1999 roku na skutek decyzji miejscowej kopalni. Twórczynie i twórcy przedstawienia wsłuchują się w lokalne opowieści i tworzą na ich podstawie uniwersalną historię o chęci powrotu do domu. To spektakl, w którym z miłości mówi się po czesku, z tęsknoty przywołuje duchy hałdziarzy, a w nadziei na lepsze jutro wzywa na pomoc Elżbietę Jaworowicz. „Tęsknica” opowiada o ludziach przywiązanych do „swojego miejsca”, nawet jeśli wydaje się ono naznaczone klątwą.


W spektaklu używany jest dym sceniczny.

Spektakl powstaje we współpracy z Festiwalem Nowe Epifanie jako efekt Laboratorium Nowych Epifanii.

Szczególne podziękowania dla byłych mieszkanek i mieszkańców Wigancic Żytawskich: Lucyny Burczyńskiej, Elżbiety Lech-Gotthardt, Tomasza Mielecha, Krystyny Proch i Zbigniewa Szatkowskiego.

więcej

Martwa natura

Dramat

„Martwa natura” to zbiór elegii, które pozwalają nam nie tyle przepracować stratę, ile uświadomić sobie, co niesie ze sobą świadomość braku i nieobecności. Być może świat, który znamy, zaczyna odchodzić w niepamięć, ale stworzenie nowego porządku – społecznego, instytucjonalnego, artystycznego
– będzie trudne do przeprowadzenia, jeśli nie będziemy wiedzieć, z kim i z czym musimy się pożegnać.

W czasach pandemii wiele wyobrażeń i przekonań na temat sztuki ulega rozpadowi. Jednak niektóre z nich mogą się umocnić – tak jak przeświadczenie, że sztuka służy nam do budowania więzi i sojuszy, sieci porozumienia i wsparcia. Joseph Beuys – aktywista i niepokorny artysta, nieugięty rzecznik troski o środowisko naturalne – stanowi punkt wyjścia dla wędrówki po tych terytoriach sztuki, które są podejrzewane o właściwości terapeutyczne. Być może nadszedł czas, żeby spróbować zachwiać starymi podziałami między sztuką a społeczeństwem, sztuką a nie-sztuką, sztuką a naturą. Być może sztuka mogłaby pomóc nam zastąpić poprzednie nawyki brakiem przyzwyczajeń i otwartością na zmianę.

więcej

Strachu Nie Ma | #WspieramKulture

Wycieczka

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na stronie internetowej Teatru Powszechnego: KLIKNIJ TUTAJ

Spektakl oparty jest na wywiadach z wdowami z Vrindavan, które powstały podczas warsztatów prowadzonych przez twórców spektaklu w Indiach, w aszramie „Maitri”. Twórcy chcą pokazać indywidualne historie życia wdów, ich codzienność, miłość, śmierć, Boga, który jest dla nich wybawieniem. Chcą, by kobiety mówiły własnym głosem, głosem, którego nie chce się słyszeć.

Vrindavan jest miejscem kultu w Indiach, z racji dzieciństwa, które spędził tam Krishna. Vrindavan, nazywane jest też „miastem wdów” – pielgrzymują do niego i zamieszkują je kobiety z całych Indii, które utraciły mężów i zostały pozbawione środków do życia. Opieki nad nimi podjęła się m.in. organizacja pozarządowa „Maitri”, która jest partnerem projektu.

Spektakl „Strachu NIE MA” był drugą odsłoną tryptyku „Kobiety Wykluczone”. Pierwsza część, zatytułowana „Nikt nie byłby mną lepiej. Koncert”, dotyczyła sytuacji Kobiet odbywających karę w więzieniu. W trzeciej i ostatniej części, Łukasz Chotkowski wraz z Magdą Hueckel i Tomaszem Śliwińskim oddadzą głos Kobietom zgwałconym podczas współczesnych wojen w Afryce.

więcej

Tragedia Króla Ryszarda III odc. 4 „Gdyby prawo było prawem”| #WspieramKulture

Online

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na stronie internetowej Teatru Powszechnego: KLIKNIJ TUTAJ

W spektaklu przenikają się dwie linie narracyjne – historie opisane przez Shakespeare’a oraz mijające pory roku i związane z nimi obrzędy. Rozgrywane w czterech ścianach intrygi i ambicje postaci oraz cykliczność czasu natury dopełniają się. Las rośnie i zarasta kości oraz puszki po piwie. Rzeka płynie i niesie do morza kolejne marzanny topione, by odpędzić Złego. Przewodnikiem jest pies, łącznik pomiędzy naturą i człowiekiem. Zło się wydarza, jest wyborem, przypływa i osadza się jak śmieci na dnie rzeki, ale nie zmienia jej biegu.

Prawo natury czy uwarunkowania społeczne? Instynkt czy moralność? Wola czy samowola? W „Tragedii Króla Ryszarda III” rodowe walki o tron, wojna domowa oraz wątki ekologiczne tworzą opowieść niezwykle aktualną w dobie pandemii (której czterysta lat wcześniej doświadczył kilkukrotnie sam Shakespeare, co znalazło odzwierciedlenie w jego późniejszych sztukach).

więcej

Szczury | #WspieramKulture

Wycieczka

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na stronie Teatru Powszechnego KLIKNIJ TUTAJ
A kiedy Abraham dowiaduje się od anioła, że nie jest tu po to, by złożyć w ofierze Izaaka, ten pyta: Jak to? W takim razie przyszedłem nadaremnie? Mimo wszystko przynajmniej go skaleczę, aby upuścić trochę krwi. Czy sprawi ci to przyjemność?

W Szczurach, jak w innych dramatach, noblista Gerhart Hauptmann pokazuje świat w stanie rozkładu zasad i wartości. Przyglądając się społecznej nędzy życia zawsze powtarzał, że chce nieść rebelię, która rozwścieczy publiczność i polityków. Zmuszał i zmusza, by widz kierował wzrok na rzeczy, których nie chce oglądać.

Maja Kleczewska przenosi akcję dramatu do współczesnej Warszawy, wraz z dramaturgiem, Łukaszem Chotkowskim, rozgrywa kolejne sekwencje dramatu w kręgach warszawskich elit, które uzurpują sobie prawo do strofowania i wychowywania społeczeństwa. W przedstawieniu świadomie zostali obsadzeni aktorzy, którzy na co dzień goszczą na srebrnych ekranach w większości polskich domów.

Podobnie jak u niemieckiego dramatopisarza, tak i tutaj dopuszczeni do głosu zostają również ludzie spychani na margines. W przedstawionym na scenie świecie nie da się łatwo oddzielić dobra od zła, a funkcjonujące w nim postacie uwikłane są w skomplikowane środowiskowe zależności. Niepohamowane i sztuczne pragnienia, które napędzają bohaterów Szczurów, wiodą ich wprost do autodestrukcji. Ceną, którą będą musieli zapłacić, jest drugi człowiek i własne człowieczeństwo. Jeśli bowiem można pragnąć wszystkiego, jeśli wszystko można kupić, to wszystko też może być na sprzedaż. Człowiek przede wszystkim.

Spektakl wyłącznie dla widzów od 18. roku życia.

Spektakl jest koprodukcją Teatru Powszechnego w Warszawie i Festiwalu Boska Komedia.

więcej

Lalka. Najlepsze przed nami | #WspieramKulture

Tragedia

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na kanale YouTube Teatru Powszechnego: KLIKNIJ TUTAJ
Literatura badawcza związana z Lalką Bolesława Prusa jest tak obszerna, że da się z niej stworzyć niemałą bibliotekę. W większości prac powracają jednak podobne obszary tematyczne. Kategorie opowieści o ludziach czasu wielkiej zmiany, zapisu rozpadu świata czy rozpadu wspólnoty, „gry iluzji i deziluzji, zachwytów i rozczarowań”, „entuzjazmu i zblazowania”, wyrywania się z bezsilności związanej z rolami społecznymi, maskami, konwenansami.

Lalka to świat rozpadających się kategorii i budowania iluzji, które przesłaniają rzeczywistość. Można powiedzieć, że wszystkich bohaterów powieści łączy tak naprawdę jedna cecha – poczucie bycia nie na swoim miejscu, co skutkuje budowaniem utopijnych światów i wyidealizowanych wersji samych siebie. Wszyscy mają problem z zakorzenieniem się w otaczającym świecie, ale też przeczuwają nadejście jakiegoś nowego, nieznanego porządku. Czują, że zastany przez nich porządek świata wymaga zmiany, ale sami nie posiadają w sobie silnego imperatywu, który by tę zmianę umożliwiał. Niespełnienie, poczucie porażki, rozczarowanie – okazuje się, że nie rezygnując z XIX-wiecznych realiów, ale uważnie wczytując się w tekst Lalki, znajdziemy się bardzo blisko naszych współczesnych rozterek i pytań.

„Co to za dziwna plątanina – życie ludzie” – mówi pod koniec powieści Wokulski. Twórcom spektaklu zależy na tym, by owej plątaniny nie stracić z oczu i nie sprowadzać złożoności powieści i zapisanych w niej bohaterów do założonych z góry tez, a co za tym idzie – uproszczeń.

💡 działania edukacyjne 💡
Zapraszamy do skorzystania z warsztatów online po spektaklu. Zajęcia w szczególności skierowane są do uczniów szkół średnich, poruszają wybrane zagadnienia podstawy programowej języka polskiego. Warsztaty skupione będą na zebraniu refleksji po obejrzanym przedstawieniu i krótkich działaniach twórczych. Zajęcia będą odbywały się przez platformę Zoom lub Skype.
Do spotkania zapraszamy też wszystkich widzów, którzy chcieliby porozmawiać o spektaklu, zarówno przed, jak i po transmisji. Kontakt: n.grzedzinska@powszechny.com; 510 131 807.

więcej

Krzyczcie, Chiny! | #WspieramKulture

Dramat

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na stronie i na YouTube Teatru Powszechnego: KLIKNIJ TUTAJ

W porcie chińskim w niewyjaśnionych okolicznościach ginie jeden z białych kolonizatorów. W odwecie kapitan angielskiego okrętu wydaje rozkaz egzekucji dwóch niewinnych Chińczyków.
Czy bunt mieszkańców wobec przemocy garstki uprzywilejowanych decydentów z Europy, będzie początkiem walki o wolność i godność człowieka? Czy kobiety w tej historii, których jedyną bronią i piętnem jest seksualność, zdołają powstrzymać swoich mężów i kochanków przed eskalacją konfliktu, czy raczej uruchomią w nich pierwotne instynkty zemsty i dominacji nad słabszym?

Twórcy Krzyczcie, Chiny! na nowo podejmują temat rewolucji i podziałów społecznych we współczesnym świecie. Spektakl jest obrazem zmagań o prawo do autonomiczności jednostki zderzającej się z brutalną dyskryminacją. Polityczna wyrazistość zestawiona zostaje z prymitywną siłą i wielkimi emocjami, a wszystko podkreśla wspaniała gra aktorska.

więcej

Boska komedia

Dramat

Medytacja teatralna inspirowana średniowiecznym poematem włoskiego pisarza i filozofa Dantego Alighieri.
„Boska komedia” jest niewyczerpanym źródłem opowieści, przesłania i nauki. Jej bohaterowie, należący do minionych epok, przemawiają do współczesnych pragnieniem wiedzy, lękami, ale przede wszystkim pożądaniem wyniesienia się ku boskiemu pięknu. Opisana wierszem wędrówka przez Piekło, Czyściec i Raj to poemat naszych korzeni, naszej wiary, opera człowieka poszukującego miłości, prawdziwego sensu życia.

więcej

Diabły

Dramat

Spektakl inspirowany motywami z opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza pt. „Matka Joanna od Aniołów”.
„Kobiety są błędem natury... z tym ich nadmiarem wilgoci i ich temperaturą ciała świadczącą o cielesnym i duchowym upośledzeniu... są rodzajem kalekiego, chybionego, nieudanego mężczyzny... Pełnym urzeczywistnieniem rodzaju ludzkiego jest mężczyzna”. Te słowa św. Tomasza mogłyby stać się mottem krucjaty, jaką od dwóch tysięcy lat Kościół katolicki prowadzi przeciw kobietom. Twórczynie i twórcy spektaklu śledzą źródła, przejawy i konsekwencje tej niezakończonej, a w Polsce ostatnich lat wręcz przybierającej na sile, ofensywy. Opowieść o opętanych i egzorcyzmowanych mniszkach jest pretekstem do badań długich dziejów kolonizacji kobiecego ciała, represjonowania seksualności, piętnowania odmienności i narzucania sztywnych ról płciowych.
 
W spektaklu wypowiedzą się między innymi: Ojcowie Kościoła, Matki Joanny oraz diabły, które podobno zamieszkały w ich ciałach i mózgach. A przede wszystkim: współczesne kobiety i mężczyźni, którzy – chcąc albo i nie chcąc – biorą udział w rzekomo obronnej wojnie kulturowej przetaczającej się przez Polskę i Europę; wojnie zadeklarowanej przez Kościół i polityków. Jaką rolę w tej walce przypisano każdej i każdemu z nas? Na którą z ról, świadomie lub nie, się godzimy? W jakim stopniu jesteśmy zmuszeni stać na straży patriarchatu?

więcej

Capri - wyspa uciekinierów

Dramat

Zapowiedź reżysera, Krystiana Lupy:
Imperator Tyberiusz, Jezus Chrystus...
Jean Luc Godard, Fritz Lang, Brigitte Bardot – Le mépris. Tu Jean Luc Godard kazał w swoim filmie „Pogarda” kręcić sceny ze swojej upartej wizji Odysei, na tarasie Casa Malaparte miał Odyseusz w ostatnim ujęciu filmu zobaczyć ojczystą Itakę. Ponieważ jednak śmierć producenta przerwała tę podróż, podróż Odyseusza, podróż Fritza Langa, podróż Jean Luc Godarda – Odys zostaje w tym domu razem z filmową ekipą...
Tu, w pomieszaniu, w syntezie czasów, spotykają się wszyscy...
Wyspa i dom na wyspie. Azyl, schronienie. Uciekamy przed monstrum Europy. Przed państwem, przed religią, przed dyktaturą, przed demokracją, przed Potworem Homo Christianis, przed wojną...
Dom Malapartego, Villa Tiberius, Casa san Michele...
Na zewnątrz trwa nieokreślona wojna, nie wiadomo, czy to jest pierwsza, druga, czy trzecia wojna światowa wynikła z szaleństwa współczesnego człowieka, pychy twórców polityczno-społecznych ustrojów, marzycieli LUDZKIEGO RAJU, FILOZOFUJĄCYCH ZBRODNIARZY I FANTASTÓW, narkomanów władzy.... Reformatorów kultury, i tak dalej...
Ten dom jest więzieniem...
Ten dom jest schronem...
Ten dom jest Archetypem DOMU.
TEN DOM JEST TAJEMNICĄ.
Ten dom jest jaskinią artysty...
TEN DOM JEST MIEJSCEM SEANSU SPIRYTYSTYCZNEGO, SPOTKANIA UPIORÓW...
TEN DOM JEST MIEJSCEM SEANSU SPIRYTYSTYCZNEGO MARZYCIELI NOWEGO CZŁOWIEKA...
***
Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych

więcej

Capri - wyspa uciekinierów

Dramat

Zapowiedź reżysera, Krystiana Lupy:
Imperator Tyberiusz, Jezus Chrystus...
Jean Luc Godard, Fritz Lang, Brigitte Bardot – Le mépris. Tu Jean Luc Godard kazał w swoim filmie „Pogarda” kręcić sceny ze swojej upartej wizji Odysei, na tarasie Casa Malaparte miał Odyseusz w ostatnim ujęciu filmu zobaczyć ojczystą Itakę. Ponieważ jednak śmierć producenta przerwała tę podróż, podróż Odyseusza, podróż Fritza Langa, podróż Jean Luc Godarda – Odys zostaje w tym domu razem z filmową ekipą...
Tu, w pomieszaniu, w syntezie czasów, spotykają się wszyscy...
Wyspa i dom na wyspie. Azyl, schronienie. Uciekamy przed monstrum Europy. Przed państwem, przed religią, przed dyktaturą, przed demokracją, przed Potworem Homo Christianis, przed wojną...
Dom Malapartego, Villa Tiberius, Casa san Michele...
Na zewnątrz trwa nieokreślona wojna, nie wiadomo, czy to jest pierwsza, druga, czy trzecia wojna światowa wynikła z szaleństwa współczesnego człowieka, pychy twórców polityczno-społecznych ustrojów, marzycieli LUDZKIEGO RAJU, FILOZOFUJĄCYCH ZBRODNIARZY I FANTASTÓW, narkomanów władzy.... Reformatorów kultury, i tak dalej...
Ten dom jest więzieniem...
Ten dom jest schronem...
Ten dom jest Archetypem DOMU.
TEN DOM JEST TAJEMNICĄ.
Ten dom jest jaskinią artysty...
TEN DOM JEST MIEJSCEM SEANSU SPIRYTYSTYCZNEGO, SPOTKANIA UPIORÓW...
TEN DOM JEST MIEJSCEM SEANSU SPIRYTYSTYCZNEGO MARZYCIELI NOWEGO CZŁOWIEKA...
***
Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych

więcej

Bachantki

Dramat

Maja Kleczewska i Łukasz Chotkowski opierając się na dramacie „Bachantki”, ukazują jak głęboko w kulturze europejskiej zakorzeniony jest szowinizm i patriarchat. Kierują uwagę na kobiecą siłę, tłumioną od wieków.
Kobiety od czasów antyku są bez głosu. Równouprawnienie kobiet wciąż jest spychane do getta „kobiecych spraw”. Jeśli grupa uprzywilejowana – białych, heteroseksualnych mężczyzn – nie stanie w jednym szeregu z kobietami w tej walce, przemoc i ekonomia wciąż będą głównymi siłami napędzającymi rzeczywistość, w której żyjemy. Kobiecy gniew może zmienić istniejący porządek, może doprowadzić do nowej rewolucji, do powstania nowej idei.

więcej

Mefisto

Dramat

„Polityka nigdy mnie nie obchodziła, wiec czemu teraz miałbym się nią interesować? Jedyną formą wolności jest dla mnie teatr. Jestem aktorem: chodzę do teatru, gram swoje role i wracam do domu. To wszystko” - mówi Hendrik Höfgen, bohater książki Klausa Manna i filmu Istvána Szabó, na wieść o dojściu Hitlera do władzy. Historia aktora-kameleona, gładko wchodzącego w alianse z każdą kolejną władzą, niepokojąco łatwo nabiera aktualności w innych czasach. Film Istvána Szabó z 1981 roku odbierany był jako głos w sprawie ówczesnych reżimów wschodniej Europy.

Premiera Mefista zrealizowana w Teatrze Powszechnym w 1983 roku wyrastała z doświadczenia stanu wojennego i postaw artystów wobec władz PRL-u. Mefisto w 2017 roku powstaje w teatrze obrzucanym racami przez narodowców, piętnowanym z kościelnych ambon i mównic sejmowych; w teatrze, przed którym staje policja żeby zapewnić bezpieczeństwo. W kraju, w którym decyzja o występie w mediach publicznych jest obciążona dylematami, jakie dotąd znaliśmy tylko z historii.

„Bez paniki. Zachowajmy trzeźwy umysł…” – komentuje Höfgen lęki przyjaciół opozycjonistów. Czy wszyscy jesteśmy albo w każdej chwili możemy stać się Höfgenami? Gdzie kończy się kompromis, a zaczyna oportunizm? Czy wyznaczanie tej granicy nie służy utwierdzaniu się w poczuciu moralnej wyższości? A może jest próbą zachowania resztek przyzwoitości? Kto jest lub chce być Wallenrodem, a kto niezłomnym? I jakie trupy trzymają w szafie dzisiejsi samozwańczy nonkonformiści?

Spektakl dla widzów od 18. roku życia

więcej

Chłopi

Dramat

Z monumentalnej powieści Władysława Reymonta Krzysztof Garbaczewski wyławia treści ekologiczne i emancypacyjne; śledzi związki człowieka ze światem przyrody, definiuje na swój własny sposób potrzebę i sens pracy. W wielopoziomowej inscenizacji konfrontuje idee pisarza z tymi współczesnymi, tworząc świat istot będących po części ludźmi, zwierzętami i robotami, które poszukują celu własnej egzystencji. Świat „Chłopów” Garbaczewskiego to także arena działania performerskiego, na której rozgrywają się dramaty społeczności funkcjonującej często w oparciu o przemoc wobec kobiet i relacje wykluczenia.

Uhonorowana w 1924 roku Nagrodą Nobla powieść przedstawia życie fikcyjnej wsi Lipce z końca XIX wieku. Czytana zwykle jako etnograficzny zapis przeszłości, dzisiaj na powrót odsłania swoją mitotwórczą potęgę i kreacyjną moc języka. Korzenie polskiej mentalności, jak opisuje to historyk Andrzej Leder, wywodzą się z folwarcznej relacji „tego, kto po bat sięga i tego, czyj grzbiet pod bat się pochyla”, a nawet sięgają jeszcze dalej – w głąb ludzkiego ducha, którego sens odnaleźć można w podporządkowaniu się odwiecznemu cyklowi natury.

Spektakl dla widzów od 16. roku życia.

więcej

Mewa

Dramat

W dramacie Czechowa grupa artystów spędza wakacje na prowincji, przenosząc tam swoje frustracje, miłości, pracę oraz pragnienie sławy i spełnienia. Wirusem sztuki zarażeni są tu wszyscy: wybitna aktorka Arkadina, jej syn Konstantin, pragnący pozostać niezależnym artystą; młodszy kochanek Trigorin, odnoszący sukcesy pisarz, ale też młoda Nina, rozpaczliwie pragnąca zostać aktorką, duszący się na wsi lekarz, ubogi wiejski nauczyciel, marząca by zostać muzą jakiegoś artysty Masza, czy umierająca siostra Arkadiny, wciąż żałująca, że nie została choćby najmarniejszą pisarką.

Czytana współcześnie „Mewa” ukazuje bolesną analizę postaw artystów; staje się opowieścią o zgnuśniałych elitach, których dawne idee ugrzęzły w wygodzie i konformizmie. Mówi o tym jak dawni buntownicy sprzedają swoje ideały i stają się zadowolonymi z siebie kabotynami; o tym jak artyści oderwani od reszty społeczeństwa stają się zapatrzoną w siebie elitą, która ze wszystkich sił broni własnej pozycji i nie widzi nadchodzącego schyłku. 

Spektakl dla widzów dorosłych.

więcej

Klątwa

Dramat

W momencie, w którym związek Kościoła i państwa wydaje się nierozerwalny, a władza organów kościelnych próbuje wpłynąć na funkcjonowanie świeckich instytucji oraz na decyzje jednostek, twórcy spektaklu sprawdzają, czy opór wobec tych mechanizmów jest jeszcze możliwy. Na ile katolicka moralność przenika podejmowane przez nas decyzje? Jak wpływa na światopogląd osób, które deklarują niezależność od Kościoła, a jakie konsekwencje posiada dla tych, którzy uważają się za katolików? A przede wszystkim: na ile sztuka współczesna jest zdeterminowana przez religijną cenzurę, autocenzurę i unikanie zarzutu o „obrazę uczuć religijnych”?

Spektakl „Klątwa” wykorzystuje motywy z dramatu Wyspiańskiego do stworzenia wielowątkowego krajobrazu współczesnej religijności i areligijności. W ramach teatru, rządzącego się własną hierarchią oraz często wykorzystującego mechanizm podporządkowania i upokorzenia, twórcy zastanawiają się, czy wyzbycie się lęku przed władzą, a nawet samej władzy, znajduje się w zakresie ich możliwości.

Oliver Frljić, uznany chorwacki reżyser i dramatopisarz, to przedstawiciel europejskiego teatru krytycznego, który poddaje odważnej dyskusji skomplikowane kwestie społeczno-polityczne. Polskiej publiczności znany jest z pokazów spektakli podczas Festiwali Dialog oraz Kontakt. Teatr Powszechny w 2015 roku w ramach bloku tematycznego „Krzyczcie!” prezentował jego spektakl „Przeklęty niech będzie zdrajca swej ojczyzny”.

Spektakl przeznaczony tylko dla widzów dorosłych.

Zawiera sceny odnoszące się do zachowań seksualnych i przemocy, a także tematyki religijnej, które pomimo ich satyrycznego charakteru mogą być uznane za kontrowersyjne. Wszelkie sceny przedstawione w spektaklu są odzwierciedleniem wyłącznie wizji artystycznej.

W spektaklu wykorzystywana są również głośna muzyka i efekt stroboskopowy (światło pulsujące z dużą częstotliwością). Osoby wrażliwe na ten rodzaj oświetlenia prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności.

więcej

Strachu Nie Ma

Dramat

Spektakl oparty jest na wywiadach z wdowami z Vrindavan, które powstały podczas warsztatów prowadzonych przez twórców spektaklu w Indiach, w aszramie „Maitri”. Twórcy chcą pokazać indywidualne historie życia wdów, ich codzienność, miłość, śmierć, Boga, który jest dla nich wybawieniem. Chcą, by kobiety mówiły własnym głosem, głosem, którego nie chce się słyszeć.

Vrindavan jest miejscem kultu w Indiach, z racji dzieciństwa, które spędził tam Krishna. Vrindavan, nazywane jest też „miastem wdów” – pielgrzymują do niego i zamieszkują je kobiety z całych Indii, które utraciły mężów i zostały pozbawione środków do życia. Opieki nad nimi podjęła się m.in. organizacja pozarządowa „Maitri”, która jest partnerem projektu.

Spektakl Strachu NIE MA jest drugą odsłoną tryptyku Kobiety Wykluczone. Pierwsza część, zatytułowana Nikt nie byłby mną lepiej. Koncert, dotyczyła sytuacji Kobiet odbywających karę w więzieniu. W trzeciej i ostatniej części, Łukasz Chotkowski wraz z Magda Hueckel i Tomaszem Śliwińskim oddadzą głos Kobietom zgwałconym podczas współczesnych wojen w Afryce.

więcej

Wściekłość

Dramat

„Gniew będziecie wykrzykiwać to w jedną, to w drugą stronę, niezależnie od tego, jakiego sortu jesteście i jacy wściekli jesteście”.

Elfriede Jelinek zaczyna pisać Wściekłość po zamachu w redakcji pisma „Charlie Hebdo” oraz po zabiciu czterech klientów sklepu z żywnością koszerną. Tym, którym mówi we Wściekłości jest indywidualny głos, najczęściej jednak jest to „my”, które płynnie przechodzi ze strony ofiar na stronę bojowników.
„Zabijcie wszystkich, którzy nie są wami! To raczej proste przesłanie. Ludzie je słyszą i słuchają, a potem nie ma wyjścia, bo jest za późno. Rzeźnia ruszyła. Podniosła się wrzawa, podniosły się krzyki, reszta już się nie podniesie”.

Stajemy się ofiarami narcystycznego, oślepiającego gniewu samozwańczych bojowników, którzy głoszą, że ich los jest losem świata. Osieroceni po wielokroć – przez ojca, matkę, ojczyznę, własność i kierunek – osierocają innych. Dlatego też ciągle zmienia się i zlewa perspektywa mówiących: zorkiestrowana wściekłość, która likwiduje wszelkie wątpliwości i wszelki bezwład, stwarzając pewność i reguły gry. Pewne jest, że Jelinek napisała sztukę, która stała się smutną prognozą rzeczywistości, która trwa. „Mogłabym pisać Wściekłość w nieskończoność” - mówi Jelinek.

Spektakl dla widzów dorosłych.

więcej

Wściekłość

„Gniew będziecie wykrzykiwać to w jedną, to w drugą stronę, niezależnie od tego, jakiego sortu jesteście i jacy wściekli jesteście”.

Elfriede Jelinek zaczyna pisać Wściekłość po zamachu w redakcji pisma „Charlie Hebdo” oraz po zabiciu czterech klientów sklepu z żywnością koszerną. Tym, którym mówi we Wściekłości jest indywidualny głos, najczęściej jednak jest to „my”, które płynnie przechodzi ze strony ofiar na stronę bojowników.

„Zabijcie wszystkich, którzy nie są wami! To raczej proste przesłanie. Ludzie je słyszą i słuchają, a potem nie ma wyjścia, bo jest za późno. Rzeźnia ruszyła. Podniosła się wrzawa, podniosły się krzyki, reszta już się nie podniesie”.

Stajemy się ofiarami narcystycznego, oślepiającego gniewu samozwańczych bojowników, którzy głoszą, że ich los jest losem świata. Osieroceni po wielokroć – przez ojca, matkę, ojczyznę, własność i kierunek – osierocają innych. Dlatego też ciągle zmienia się i zlewa perspektywa mówiących: zorkiestrowana wściekłość, która likwiduje wszelkie wątpliwości i wszelki bezwład, stwarzając pewność i reguły gry. Pewne jest, że Jelinek napisała sztukę, która stała się smutną prognozą rzeczywistości, która trwa. „Mogłabym pisać Wściekłość w nieskończoność” - mówi Jelinek.


Spektakl dla widzów dorosłych.

więcej

Księgi Jakubowe

Dramat

W tradycji żydowskiej chrzest członka gminy jest grzechem śmiertelnym. Mimo to w XVIII wieku Jakubowi Lejbowiczowi, zwanemu Frankiem, udało się przekonać do tak haniebnego czynu sześć tysięcy Żydów ze wschodnich kresów I Rzeczypospolitej.

Olga Tokarczuk opisując w „Księgach Jakubowych” historię samozwańczego mesjasza, uzupełnia białe plamy historii Polski. Dopuszczając do głosu podolskich Żydów, zarówno tych, którzy zwalczali Franka, jak i tych, którzy w niego uwierzyli, przeciwstawia się popularnej, sienkiewiczowskiej wizji Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako Polski niemal wyłącznie szlacheckiej i katolickiej. Z przyjętej przez Tokarczuk perspektywy, dominacja polityczna i religijna Polaków jawi się jako opresyjna i niesprawiedliwa, zaś oparta na równości sekta Jakuba Franka stanowi jedną z niewielu przestrzeni wolności w ówczesnym społeczeństwie.
Ewelina Marciniak w inscenizacji monumentalnej powieści Tokarczuk koncentruje się na uniwersalnych wartościach, które decydować mogły o przystąpieniu do heretyckiej sekty Franka: potrzebie osobistej wolności, równości wobec prawa, poczuciu wspólnoty, a przede wszystkim - potrzebie wiary i doświadczenia religijnego. Bada, w jaki sposób kontakt z boskością przeżywa nie tylko dusza, ale i ciało. Przygląda się mu w sytuacjach codziennych, jak i podczas rytuałów, wokół których koncertowało się życie religijne sekty. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak bliskie sobie są doświadczenie erotyczne i doświadczenie mistyczne.

Spektakl dla widzów dorosłych.

więcej

Krzyczcie, Chiny!

Dramat

W porcie chińskim w niewyjaśnionych okolicznościach ginie jeden z białych kolonizatorów. W odwecie kapitan angielskiego okrętu wydaje rozkaz egzekucji dwóch niewinnych Chińczyków.
Czy bunt mieszkańców wobec przemocy garstki uprzywilejowanych decydentów z Europy, będzie początkiem walki o wolność i godność człowieka? Czy kobiety w tej historii, których jedyną bronią i piętnem jest seksualność, zdołają powstrzymać swoich mężów i kochanków przed eskalacją konfliktu, czy raczej uruchomią w nich pierwotne instynkty zemsty i dominacji nad słabszym?

Twórcy Krzyczcie, Chiny! na nowo podejmują temat rewolucji i podziałów społecznych we współczesnym świecie. Spektakl jest obrazem zmagań o prawo do autonomiczności jednostki zderzającej się z brutalną dyskryminacją. Polityczna wyrazistość zestawiona zostaje z prymitywną siłą i wielkimi emocjami, a wszystko podkreśla wspaniała gra aktorska.

więcej

Lilla Weneda

Tragedia

Akcja Lilli Wenedy rozgrywa się w brutalnej, bajkowej prehistorii Polski przedchrześcijańskiej, podczas wojny dwóch mitycznych polskich plemion: Wenedów i Lechitów.
Michał Zadara osadza ten dramat w realiach XX-wiecznej historii, używając dramatu Słowackiego jako klucza do naszego obecnego, XXI-wiecznego stanu umysłu, ciągle obciążonego wydarzeniami z przeszłości.

więcej

Lalka. Najlepsze przed nami

Tragedia

Link do bezpłatnej transmisji znajdziesz na stronie Teatru Powszechnego: KLIKNIJ TUTAJ
Literatura badawcza związana z Lalką Bolesława Prusa jest tak obszerna, że da się z niej stworzyć niemałą bibliotekę. W większości prac powracają jednak podobne obszary tematyczne. Kategorie opowieści o ludziach czasu wielkiej zmiany, zapisu rozpadu świata czy rozpadu wspólnoty, „gry iluzji i deziluzji, zachwytów i rozczarowań”, „entuzjazmu i zblazowania”, wyrywania się z bezsilności związanej z rolami społecznymi, maskami, konwenansami.

Lalka to świat rozpadających się kategorii i budowania iluzji, które przesłaniają rzeczywistość. Można powiedzieć, że wszystkich bohaterów powieści łączy tak naprawdę jedna cecha – poczucie bycia nie na swoim miejscu, co skutkuje budowaniem utopijnych światów i wyidealizowanych wersji samych siebie. Wszyscy mają problem z zakorzenieniem się w otaczającym świecie, ale też przeczuwają nadejście jakiegoś nowego, nieznanego porządku. Czują, że zastany przez nich porządek świata wymaga zmiany, ale sami nie posiadają w sobie silnego imperatywu, który by tę zmianę umożliwiał. Niespełnienie, poczucie porażki, rozczarowanie – okazuje się, że nie rezygnując z XIX-wiecznych realiów, ale uważnie wczytując się w tekst Lalki, znajdziemy się bardzo blisko naszych współczesnych rozterek i pytań.

„Co to za dziwna plątanina – życie ludzie” – mówi pod koniec powieści Wokulski. Twórcom spektaklu zależy na tym, by owej plątaniny nie stracić z oczu i nie sprowadzać złożoności powieści i zapisanych w niej bohaterów do założonych z góry tez, a co za tym idzie – uproszczeń.

💡 działania edukacyjne 💡
Zapraszamy do skorzystania z warsztatów online po spektaklu. Zajęcia w szczególności skierowane są do uczniów szkół średnich, poruszają wybrane zagadnienia podstawy programowej języka polskiego. Warsztaty skupione będą na zebraniu refleksji po obejrzanym przedstawieniu i krótkich działaniach twórczych. Zajęcia będą odbywały się przez platformę Zoom lub Skype.
Do spotkania zapraszamy też wszystkich widzów, którzy chcieliby porozmawiać o spektaklu, zarówno przed, jak i po transmisji. Kontakt: n.grzedzinska@powszechny.com; 510 131 807.

więcej

Iwona, księżniczka z Burbona

Dla młodzieży

„Iwona nie jest ładna. Iwona nie jest gładka.” Gorzej – Iwona jest biedna. Iwona przypomina wszystkim o biedzie i wykluczeniu społecznym. Co wyniknie z jej konfrontacji ze światem bogatych i zadowolonych z siebie? Co stanie się, kiedy wszystkim opadną maski?


Spektakl realizowany w nowatorskiej formule, przeznaczony specjalnie dla widzów od 14. roku życia, dla których nadal brakuje propozycji w repertuarach polskich teatrów.

Równocześnie ze spektaklem prowadzone będą działania z zakresu edukacji społeczno-kulturalnej dla młodzieży.

więcej

Szczury

Dramat

A kiedy Abraham dowiaduje się od anioła, że nie jest tu po to, by złożyć w ofierze Izaaka, ten pyta: Jak to? W takim razie przyszedłem nadaremnie? Mimo wszystko przynajmniej go skaleczę, aby upuścić trochę krwi. Czy sprawi ci to przyjemność?

W Szczurach, jak w innych dramatach, noblista Gerhart Hauptmann pokazuje świat w stanie rozkładu zasad i wartości. Przyglądając się społecznej nędzy życia zawsze powtarzał, że chce nieść rebelię, która rozwścieczy publiczność i polityków. Zmuszał i zmusza, by widz kierował wzrok na rzeczy, których nie chce oglądać.

Maja Kleczewska przenosi akcję dramatu do współczesnej Warszawy, wraz z dramaturgiem, Łukaszem Chotkowskim, rozgrywa kolejne sekwencje dramatu w kręgach warszawskich elit, które uzurpują sobie prawo do strofowania i wychowywania społeczeństwa. W przedstawieniu świadomie zostali obsadzeni aktorzy, którzy na co dzień goszczą na srebrnych ekranach w większości polskich domów.

Spektakl w Teatrze Powszechnym to drugie, po prapremierze w 1911 roku, wystawienie Szczurów w Polsce.

więcej