MONIUSZKO – KARŁOWICZ – NOSKOWSKI

19:00, 8 maj 2025

Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego

Uwertura do opery Paria należy do najdoskonalszych dzieł orkiestrowych Stanisława Moniuszki. Umieszczona w przebiegu dramatu po scenicznym prologu, muzycznie jest ściśle związana z akcją opery, w której wątek miłosny stanowi jedynie pretekst do poruszenia ogólnoludzkich zagadnień dotykających społecznych nierówności i niesprawiedliwości. Mimo orientalnej tematyki opery, trudno szukać w tej muzyce wschodnich inspiracji – nie o stylizację tu bowiem chodzi, lecz o uniwersalny przekaz zawarty w błyskotliwych przebiegach i zachwycająco lirycznych ustępach.

Nie mniej pociągający jest poemat symfoniczny Odwieczne pieśni Mieczysława Karłowicza ukończony w 1906 roku, a prawykonany rok później w Berlinie. Tryptyk nie ma dokładnego literackiego programu, stanowi raczej wyraz osobistych przeżyć i głębokich refleksji kompozytora, które wyostrzały się podczas jego wędrówek po tatrzańskich szczytach. Owiewał go wówczas – jak sam twierdził – „potężny, wiekuisty oddech wszechbytu”, z którego popłynęła inspiracja do ukształtowania i przetwarzania muzycznych myśli – pełnego melancholii i żaru tematu „nieukojonej tęsknoty”, pogodnego wątku miłości i nawiązującego do autentycznej białoruskiej pieśni pogrzebowej tematu śmierci.

Choć cały koncert wypełnia muzyka polska, to w utworach stanowiących jego pierwszą część przeważają wątki uniwersalne – społeczne i duchowe. Natomiast po przerwie zabrzmi kompozycja, w której dominuje silny pierwiastek narodowy. Mowa o II Symfonii c-moll Elegijnej, ukończonej w 1879 roku, w której Zygmunt Noskowski nie tylko cytuje melodię Mazurka Dąbrowskiego w części finałowej, lecz całą kompozycję modeluje w sposób niezwykle dramatyczny, przekonująco ilustrując dojmującą tęsknotę za niepodległością.

PROGRAM
Stanisław Moniuszko (1819-1872) – Uwertura do opery Paria (oprac. G. Fitelberg)

Mieczysław Karłowicz (1876-1909) – Poemat symfoniczny Odwieczne pieśni op. 10

1. Pieśń o wiekuistej tęsknocie
2. Pieśń o miłości i śmierci
3. Pieśń o wszechbycie

Zygmunt Noskowski (1846-1909) – II Symfonia c-moll Elegijna

1. Moderato mysterioso – Allegro molto
2. Vivace – Poco tranquillo
3. Elegja. Andante molto sostenuto
4. Finale: „Per aspera ad astra!” Poco adagio – Moderato misterioso

🔴 Zasady uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Polską Operę Królewską --> KLIKNIJ TUTAJ
🔴 Spóźnieni widzowie mogą nie zostać wpuszczeni na widownie.
________________________________________________________________________________________________________
W razie pytań jesteśmy do dyspozycji telefonicznie od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 17:00 +48 500 309 424

więcej